مشتقات و بحران مالی 2008: مدیریت ریسک، ایجاد ریسک و تنظیم مقررات

مشتقات قابل معامله در بورس که شامل آتی‌ها و اختیارات می‌باشد از مؤثرترین ابزارهای مالی برای سیاست‌های پوشش ریسک در بازارهای مالی است. این ابزارها که با هدف مدیریت ریسک ناشی از نوسانات نامطلوب قیمت در بازارهای واقعی ایجاد شده است برای سفته‌بازی نیز به کار گرفته می‌شود. در این مقاله، پس از مروری مختصر بر ماهیت این ابزارها، نشان داده‌ایم که به‌کارگیری مشتقات که اساساً از نوآوری‌های پیشرفته در مطالعات مالی است در عمل می‌تواند به شدت پرخطر و پیچیده باشد، بنابراین همواره به عنوان تهدیدی برای ثبات مالی بین‌المللی مورد توجه بوده است. علی‌رغم پیش‌فرض اقتصاددانان مالی که نوآوری، موتور محرکه رشد و انرژی بنیادین نظام سرمایه‌داری است، چنین نتیجه‌گیری کرده‌ایم که کاربرد گسترده مشتقات در خلال دو دهه گذشته، به همراه استراتژی‌های پیچیده برای پوشش ریسک و سفته‌بازی که می‌تواند توسط سرمایه‌گذاران مالی مورد سوء‌استفاده قرار گیرد، یکی از دلایل اصلی شکست سازوکار بازار است که در پی بحران مالی 2008 و پیامدهای آن آشکار شد. تأثیر تنظیمات مالی، پرسشی چالش‌برانگیز است که طبعاً در این نوشتار مطرح می‌شود.